Na twee van de drie leerbijeenkomsten over het samenwerken rondom acute en aanhoudende suïcidaliteit dient een eenvoudige oplossing voor vele vragen en dilemma’s zich aan: ga gewoon het gesprek aan. Het is een bouwsteen voor de gelijkwaardige en helpende samenwerking waar zoveel behoefte aan is: tussen jeugdigen, hun ouders en professionals en tussen professionals onderling.
Aanleiding
Bijna alle deelnemers – professionals en ervaringsdeskundige ouders – voelen zich weleens alleen staan in het omgaan met suïcidaal gedrag. Ouders voelen zich niet altijd erkend in wat ze allemaal al gedaan hebben of in hun deskundigheid, bijvoorbeeld als het gaat om het interpreteren van het gedrag van hun kind. Ouders en professionals onderling kunnen onbedoeld tegenover elkaar komen te staan, omdat ze een andere betekenis geven aan het begrip veiligheid en aan welke bescherming mogelijk is. Professionals kunnen de indruk hebben dat ouders de verantwoordelijkheid
voor de veiligheid van hun kind volledig bij hen leggen, maar komen niet altijd op het idee om dat bij hen te checken. Ze kunnen zich onmachtig voelen en alleen voelen staan bij het waarborgen van die veiligheid, zeker als daarbij ook de veiligheid van andere jongeren in de groep en medewerkers in het geding komen.
Het is voor alle betrokkenen zwaar wanneer het niet lukt om gezamenlijk passende hulp en ondersteuning te realiseren, waardoor het toekomstperspectief van de jongere in het geding komt.
Les
Het is niet zo makkelijk het gesprek aan te gaan als de ander te ver weg lijkt om verbinding mee te maken. En juist dán is het extra hard nodig. De constatering dat dit ‘de menselijke maat is, waar het zo vaak over gaat’ krijgt veel bijval. ”Dit gaat over gelijkwaardigheid. Heb als professionals en ouders oog en oor voor elkaars deskundigheid, emoties en hindernissen. Je kunt niet alles oplossen, maar een gesprek laat wel ruimte ontstaan voor echt contact”, zegt iemand. “Belangrijk om tot een gedeelde visie en aanpak te kunnen komen waar je op terug kunt vallen als er een crisis is of een oplossing even uit zicht lijkt” vult een andere deelnemer aan. De aanwezige ervaringsdeskundige ouders zijn het erover eens dat je elk moment de kans kunt pakken om aan vertrouwen tussen jongere en ouders en hulpverlening te bouwen. “Een dichte deur kan echt weer op een kiertje en na verloop van tijd steeds verder open.”
Tip
Hoezeer eenieder het nut er ook van inziet, ‘gewoon’ het gesprek aangaan voelt helemaal niet zo eenvoudig. “Wat als je voelt dat de ander geen gesprek wil? Of als je bang bent te zeggen waar het op staat omdat je niet weet of de ander dat aankan?” Juist als het gaat om suïcidaliteit, een thema waar zo mee geworsteld wordt, is het belangrijk je eigen gevoelens, wensen en verwachtingen te benoemen. En de ander daar ook toe uit te nodigen. “Durf het gewoon te doen”, is een mooi advies. “Je kunt altijd ergens beginnen.”
