Iedereen is enthousiast over de Kleinschalige Voorziening Justitiële Jeugd (KVJJ). Toch staan ze voor een deel leeg. Ruud Jacobs (sinds 2016 projectleider van de KVJJ in Amsterdam en lid van het kernteam van BEN) houdt samen met bewoner Jay een warm pleidooi op de radio om nog meer jongeren door te verwijzen. “Een relatie opbouwen biedt deze jongeren zoveel meer perspectief dan afzondering en repressie. Én het ontlast de volle jeugdgevangenissen.”
Bekijk en beluister het volledige item: NPO Radio 1/ Spraakmakers/ wo 11 januari 2022
Ervaring
Geen cel, maar een kamer. Niet afgesloten van de buitenwereld, maar juist zoveel mogelijk contact met het gewone leven. Geen repressieve maar relationele beveiliging. Ruud moet nog wel eens uitleggen dat zijn ‘KV’ geen veredeld vakantieoord is. “Jongeren moeten hun vrijheid inleveren, dat is iets groots. We maken afspraken met ze waar ze zich strikt aan moeten houden en ze zijn alleen welkom als we allemaal denken dat het traject gaat slagen.”
De kleinschalige voorzieningen zijn er voor jongeren die niet al te zware delicten hebben gepleegd en die een grote kans hebben om weer uit de criminaliteit te komen. “Zij blijven in hun gewone leven, mét de verleidingen en uitdagingen die gemaakt hebben dat een keer de verkeerde afslag namen. Ze gaan school of werk. Houden contact met hun familie en vrienden en dat vindt de buitenwereld soms erg spannend. Want die vertrouwde omgeving heeft ervoor gezorgd dat deze jongeren ooit de verkeerde afslag namen. Wij bouwen een relatie op met deze jongeren en begeleiden ze om voortaan de goede keuzes te maken. We geloven er heilig in dat dit beter werkt dan afzondering. Want als die afzondering afgelopen is en iemand gaat weer terug naar zijn oude leven, gaat die dan andere keuzes maken?”
Jay is met Ruud meegekomen op om de radio te vertellen hoe hij het vindt in de KVJJ. “In de jeugdgevangenis noemt niemand je bij je naam, maar bij je kamernummer. Je maakt er snel vrienden, maar het zijn geen lieve vrienden. Je bent met de verkeerde dingen bezig. Hier kan ik naar school blijven gaan, mijn moeder mag elke dag langskomen, er zijn gezellige medewerkers en het eten is veel beter.” Jay is ervan overtuigt dat hij het traject gaat volhouden.
Les
“Voor we in Amsterdam open gingen hebben we een jaar lang gebouwd aan ons netwerk. Met politie, justitie, gemeente, jeugdzorg. Als je elkaar leert kennen, ga je elkaar vertrouwen en weet je elkaar te vinden. Doorverwijzing naar een kleinschalige voorziening is daar geaccepteerd, heel gewoon. Op de andere locaties die na positieve evaluaties zijn opgericht is dat nog anders. In Rotterdam, Den Haag, Groningen en Venlo wordt nog volop aan dat netwerk gebouwd.
Meer jeugdigen plaatsen in een kleinschalige voorziening kan de volle jeugdgevangenissen flink ontlasten. In de uitspraak van de rechter staat of deze plaatsing in zo’n kleinschalige voorziening verantwoord acht. In zo’n tachtig procent van de zaken wordt dit advies opgevolgd, maar niet altijd. Het ministerie van Justitie toetst of de jongere in aanmerking komt. “Dat kan nog sneller en eenvoudiger”, vindt Ruud. “Voor ons is belangrijk of een jongere perspectief heeft. Is er thuis iemand die ze opvangt? Is er school of dagbesteding? En zijn ze gemotiveerd? Die afweging hebben we in tien minuten gemaakt.” Zijn we terug bij het belang van een goed netwerk. “Ken en vertrouw je elkaar, dan maak je zo’n afweging dus heel snel samen.”
