Gedeelde Verklarende Analyse
BEN ondersteunt het implementeren van een gedeelde Verklarende Analyse in de praktijk. De tijd nemen om samen te onderzoeken wat er aan de hand is en wat de beste aanpak is, kan gezinnen en professionals veel tijd, leed en kosten besparen.
Daarnaast wil BEN leren hoe het maken van een gedeelde Verklarende Analyse eraan kan bijdragen dat:
- meer kinderen thuis opgroeien, in een gelukkig en veilig gezin;
- minder kinderen uit huis geplaatst hoeven worden (we streven naar nul);
- kinderen en gezinnen eerder de hulp krijgen die nodig is;
- de hulp die nodig is beter van kwaliteit is en korter nodig is.
BEN volgt bij de implementatie het model en de werkwijze van het Jeugd Expertisenetwerk Noord Nederland (JENN). Zeg maar de BEN van Noord Nederland.
De bedoeling: verklaren wat er aan de hand is
BEN gelooft niet dat de Verklarende Analyse de nieuwe heilige graal is. Wel willen we graag de bedoeling en de geest van een gedeelde Verklarende Analyse stimuleren:
- Gezinnen en professionals werken samen om beter te snappen waardoor moeilijkheden zijn ontstaan en waarom die blijven voortbestaan.
- Zij maken tijdig een gedeelde Verklarende analyse en nemen hiervoor de tijd. Het snel willen oplossen van problemen maakt plaats voor problemen samen en duurzaam willen aanpakken.
- Zij verklaren de situatie door te onderzoeken hoe álle belemmerende en helpende factoren in en om het gezin onderling samenhangen en hoe deze van invloed zijn op de moeilijkheden. Met oog voor alles wat de zorgen, problemen en klachten binnen het gezin veroorzaakt, in stand houdt of erger maakt. En alles dat maakt dat het wél goed gaat met een kind en in een gezin.
- Van symptoombestrijding naar een aanpak die werkt. Zonder gedeelde verklaring bestaat het risico dat alleen waarneembare symptomen worden behandeld, zoals druk gedrag, schoolverzuim of zelfbeschadigend gedrag. Zolang de factoren die deze symptomen veroorzaken of in stand houden niet worden aangepakt, zullen de problemen blijven bestaan en gezinnen terugkomen voor hulp.
- Kind en gezin voelen zich gezien en gehoord en het plan biedt perspectief. Het gezin en professionals maken gebruik van elkaars expertise om samen tot de beste aanpak te komen. Omdat ze de analyse en het plan samen maken, geeft het hen allemaal houvast. Het biedt (h)erkenning en inzicht aan alle betrokkenen en creëert perspectief. De aanpak past goed bij het gezin en dat maakt de kans een stuk groter dat die gaat werken.
Alleen inzetten als het nodig is
Een gedeelde Verklarende Analyse is niet altijd en overal nodig. Ze is vooral zinvol:
- als een gezin meerdere hulpvragen heeft, mogelijk op meerdere leefgebieden;
- als meerdere professionals of organisaties bij het gezin betrokken zijn;
- als er een geschiedenis is van hulp die niet helpt. Bijvoorbeeld doordat verschillende hulptrajecten niet goed op elkaar waren afgestemd;
- als de interactie tussen omgevingsfactoren en de individuele problemen van een gezinslid complex is. De omgeving wordt door externe factoren beperkt en kan niet bieden wat een jongere en gezin nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan een jongere die gebaat zou zijn bij een LVB-aanpak, maar daarvoor een te hoog IQ heeft. Zorgaanbieders willen die jongere niet in behandeling nemen, omdat die vanwege het te hoge IQ niet onder de wet Zorg en Dwang valt.
Scholing
BEN regelt de scholing van groepen ambassadeurs en begeleidt het implementatieproces. Samen met deze ambassadeurs leren we hoe we de kennis over en het gebruik van een gedeelde Verklarende Analyse verder kunnen verspreiden.
Financiering
Vanaf 2023 financiert BEN de scholing en begeleiding van het implementatieproces. In 2022 stelde het Rijk hiervoor ook middelen beschikbaar. Aanleiding hiervoor was het verscherpt toezicht op een aantal jeugdbeschermingsorganisaties en jeugdhulpregio’s in Brabant en Zeeland.
Onderzoek
Aan het scholen van professionals, het proces van het maken van een gedeelde Verklarende Analyse en de opbrengsten daarvan voor kinderen en gezinnen is wetenschappelijk onderzoek gekoppeld. Stichting Beweging van 0, Rijksuniversiteit Groningen en Radboud Universiteit Nijmegen voeren dit onderzoek uit. Daaruit gaan we onder meer leren:
- of het scholingsmateriaal toereikend is;
- of het maken van een Verklarende Analyse daadwerkelijk bijdraagt aan snellere en betere hulp en meer tevredenheid van kinderen en gezinnen;
- wat hulpverleners aan opleiding, kwaliteiten en randvoorwaarden van de omgeving nodig hebben om een gedeelde verklarende analyse te kunnen maken;
- in welke vorm en vanuit welke principes de Verklarende Analyse het beste geïmplementeerd kan worden.
Traject van drie jaar (2022-2025)
We sluiten vanuit BEN aan bij het driejarig onderzoek. De inzichten uit het onderzoek worden gebruikt om de scholing en implementatie verder te ontwikkelen en verbeteren, waarna die verbeteringen ook weer onderwerp van het onderzoek zijn.
Aanvullend onderzoek door BEN
- BEN onderzoekt in Brabant en Zeeland zelf de ervaringen van gezinnen, gedragswetenschappers en jeugdhulpprofessionals. Daarmee willen we inzichtelijk maken wie de gedeelde Verklarende Analyse uitvoeren, hoe dat eruit ziet in de praktijk, hoe dat afwijkt van het model en de scholing en wat het oplevert.
- BEN werkt aan een handreiking voor het uitvoeren van de gedeelde Verklarende Analyse in Brabant en Zeeland en het bewaken van de kwaliteit hiervan.
Contact
Meer weten over de gedeelde Verklarende Analyse? Belangstelling voor scholing? Neem contact op met netwerk coördinator Ingrid van Gool.
